توسعه و تکامل (بخش پنجم)

از وقایع مهم همزمان با فرمانداری مفاخرالدوله , دستگیر شدن حاجی محسن خان امین الدوله شوهر خانم فخرالدوله مالک لشته نشا است .

لشته نشا مرکب از چند قطعه آبادی بود که ناصرالدین شاه قاجار به عنوان تیول (بخشش شاهانه) به صدراعظمش حاجی علی خان امین الدوله بخشیده بود. در هر حال ثروت خاندان امینی از این سرچشمه فیاض جوشیده بود .

حاجی محسن خان امین الدوله و پسرش دکتر علی امینی با توجه به تصمیم سپه سالار محمد ولی تنکابنی به قلع و قمع جنگلیها و به حکم آنکه هر دو نفر از مالکین بزرگ محسوب می شدند و بین مالکین بزرگ در طرد عناصر آزادی خواه و ساکت نمودن نغمه های آزادی اصولا توافق وهماهنگی موجود بود , فکر می کردند به عنوان عضوی از خاندان مشترک المنافع سهمی از افتخارات بدست آورند لاجرم به طرح نقشه و تهیه مقدمات جنگ پرداختند تا این نهال تازه ای را که ممکن است بعدا درخت تناوری گردد و نفع طبقاتیشان را در معرض خطر قرار دهد از بیخ و بن برکنند و از وجود عناصر مخل مضر ( به باور آنها) آسوده شوند . در هر حال امین الدوله سرگرم اجرا نقشه و مسلح کردن دهقانان لشت نشایی بود که جنگلیها مانند اجل معلق به سروقتش آمدند و او را دستگیر نموده و به کسما بردند و در گیرودار این هجوم و مقاومت حسین نام مجاهد مقتول و کاس آقا نام مؤذن مجروح گردید .

از این تاریخ جنگلیها به شرق گیلان نیز دست یافتند , دکتر حشمت برای اداره امور این منطقه به لاهیجان رفت و شهر مزبور را که دارای هوایی سالم و معتدل است به عنوان مرکز عملیات قرار داد و به انجام خدماتی هم موفق گردید که از آن جمله احداث نهر حشمت رود منشعب از سفیدرود می باشد که تا قبل از ایجاد شدن سد منجیل , مزارع هزاران کشاورز و دهقان را از خطر سوخت و بی آبی نجات می بخشید .

امین الدوله نمی توانست برای یک مدت طولانی در جنگل بماند زیرا جنگل استراحتگاه خوانین و نازپرورده ها نبود و لذا با پرداخت مبلغ هفتاد هزار تومان وجه نقد مرخص و آزاد گردید و این همان پولی است که (( سرپرسی سایکس)) نویسنده کتاب تاریخ ایران به آن اشاره می کند که (( میرزا قبلا مستخدم و سپس عامل سپهدار بوده و برگشتنش به گیلان به منظور اخذ باج یا خون بهاء از ایرانیان ثروتمند بوده است )) و این بزرگترین دروغی است که از فکر و قلم یک نویسنده مطلع و یک سیاست مدار نامی تراویده است ; چون میرزا هیچگاه مستخدم اشخاص یا دولت و عامل سپهدار رشتی و سپهدارهایی از نوع وی نبوده و عمل پرسود او جزء یکبار آن هم با ملاحظاتی که در بالا توضیح داده شد صورت وقوع نیافت و در هر حال وجه مزبور را جنگلیها به مصرف تهیه ساز و برگ جنگی و جیره نفرات و تنظیم امور داخلی رسانیدند و به حد کفایت تقویت شدند .