آرامگاه میرزا کوچک خان در سلیمان داراب رشت

توسعه و تکامل (بخش سوم)

فرماندار گیلان ضمن نطق کوتاهی اهمیت موقع و ضرورت انتخاب یک رویه مسالمت آمیز را بین دولت و جنگل گوشزد نمود و حضار مجلس به اتفاق با بیانات تکمیلی خود , گفته هایش را تایید کردند و دنباله مذاکرات به اینجا کشید که چون دولت ایران در فشار دائمی روسها است و روسها خواهان محو جنگل اند و برای دولت امکان ستیز و احتجاج با سیاست سفارت نیست , موافقت شود که تظاهرات به کلی ممنوع , حتی تعدادی از مسلحین مرخص شوند و فرماندار برای افراد برجسته جنگل تقاضای تامین نماید . بدیهی است که از صدور اوراق تامین چنین استنباط می شود که کار جنگل پایان یافته است و باعث می شود که روسها کمی درخواست هایشان را تعدیل کنند چون مفهوم این اقدام چنان است که افراد جنگل مرخص شده و زعما تامین گرفته و پی کار خود رفته اند و این داستان به آخر رسیده است در حالیکه عملا هر کس سر جای خویش ایستاده است .

جنگل با این پیشنهاد موافقت کرد و حشمت الدوله بعد از گرفتن قول از جنگلیها که از عواید املاک منتسب به رعایای روس چیزی نگیرند به رشت برگشته به وسیله تلگراف گزارش عملیاتش را به تهران فرستاد و برای چند تن از زعما تقاضای صدور تامین نامه کرد ; حشمت الدوله همچنین رؤسا و فرماندهان اردو نظامی را شخصا ملاقات و مراجعتشان را تاکید نمود و طولی نکشید که قوا اعزامی به دستور مرکز برگشتند و اقدامات والاتبار مورد تقدیر واقع گردید .

کنسول روس ظاهرا از اقدامات حشمت الدوله اظهار رضایت نمود اما باطنا سلب اعتماد کرد , در این اثنا خبر رسید که روسها در غرب دست به آدم کشی و غارت و یغما زده اند و جنگلی ها در مقام معارضه به عده ای از سربازان روس (بین راه رشت و انزلی) حمله ور می شوند و بعد از دادن تلفات متقابل و بدست آوردن تعدادی تفنگ و فشنگ به جای اولشان بر می گردند .

این مسئله از یک طرف صدور تامین نامه ها را متوقف ساخت و از سوی دیگر باعث شد که حشمت الدوله از فرمانداری گیلان برکنار شود .