آغاز عملیات (قسمت اول)

با وجود آنکه قضیه قزاقها مطابق نظر میرزا فیصله یافت اما رایحه مشئوم اختلاف مابین سران انقلاب همچنان به مشام می رسید و میرزا مصمم شد پیش از آنکه اختلاف به نفاق مبدل شود برای مستحکم ساختن موقعیت حکومت انقلابی در سرتاسر شمال اقدام کند تا مبادا تفرقه سران باعث متلاشی شدن انقلاب و سقوط حکومت جمهوری شود . در عین حال این تدبیر موثری بود برای سر پوش نهادن بر اختلاف سلیقه ها ; بدین منظور دسته جات مجاهدین و سربازان روسی در جاده عراق (رشت - قزوین) به حرکت درآمدند . یک بالن هوایی جاده عراق را دیده بانی می کرد . پلایف یکی از سرکردگان روس همراه سعدالله خان درویش به مازندران اعزام شد و به شخص اخیر اختیاراتی به عنوان صدر شورای انقلابی قشون سرخ مازندران تفویض گردید که عین حکم اعطایی به نامبرده در تصویر زیر آمده است . جناح راست به فرماندهی کلنل فتحعلی خان ثقفی و حسن الیانی به پیشرفت ادامه داد . یک توپ کوهستانی را تالشی های ایل آلیان به دستور معین الرعایا روی دوش حمل کرده از بیراهه تا پشت جبهه انگلیسی ها در منجیل بردند . خالوقربان هرسینی با عده ای از مجاهدین کرد مامور مشهد سر (بابلسر فعلی) گردید . محرم بابایف همراه مشدی علیشاه مامور جلوگیری از ضرغام السلطنه شد . ساروکین و شوستیک دو نفر از افسران روس همراه علی دیلمی مامور پیشروی به سمت لوشان از راه دیلمان و عمارلو شدند . از تمام جبهه ها خبر فتح و فیروزی می رسید و واقعات جنگ در روزنامه های ایران سرخ و انقلاب سرخ به مدیریت سید ابوالقاسم ذره که بعدها کامونیست نیز به آن مزید شد انتشار می یافت ; به این فهرست باید روزنامه فریاد جوانان و روزنامه بیداری به مدیریت حسین جودت را اضافه نمود , روزنامه هایی که پیش از تصرف رشت منتشر می گردیدند عبارت بودند از صبح سعادت و عصر سعادت گیلان به مدیریت محمد آصفی ـ بلدیه به مدیریت نادر میرزا آراسته ـ شهردار به مدیریت سید جلال الدین بدری در رشت و البدرالمنیر به مدیریت سید ابوالفضل در انزلی . آخرین خبر روزنامه ها حاکی از این بود که انگلیسی ها در منجیل شکست خورده , عقب نشینی کرده اند و پل منجیل را به تلافی این شکست منفجر نموده اند .