خلع سلاح پادگان رشت 

قبلا دیده ایم در خصوص پیوستن نظامیان دولت و قواء تامینیه گیلان به نیروی انقلاب , مذاکراتی بین زعماء هر دو گروه در جریان بود, نظمیه تسلیم شد و رئیس ژاندارمری کلنل فتحعلی توپچی ثقفی تکلیف انقلابیون را پذیرفت و نام افرادش را ژاندارم ملی گذاشت و فقط گفتگو با فرماندهان قزاق تا روز 24 خرداد 1299 هجری شمسی مطابق با 27 رمضان 1338 طول کشید و آخرین مذاکره بعد از شش ساعت جر و بحث در خانه امجد السلطنه بدون اخذ نتیجه به پایان رسید . سحرگاه روز سه شنبه 25 خرداد صدای شلیک پیاپی تفنگ و مسلسل و خمپاره از ناحیه مرکزی شهر , خفتگان از همه جا بی خبر را بیدار و بعد از ساعتی همه فهمیدند که جنگ بین انقلابیون و نیروی قزاق آغاز شده است , معلوم شد در همان شامگاهان که مذاکرات طرفین به بن بست رسیده انقلابیون تصمیم به خلع سلاح نیروی قزاق گرفته اند و اینک در مرحله اجراء تصمیم اند . تمرکز نیروی دولت در حیاط قزاقخانه بود که پیش از آن دار الحکومه یا درخانه نام داشت این محل در طلیعه فجر از چند طرف محاصره و تیراندازی شروع گردید . سرهنگ حاجی علی خان طاهری رئیس سوار نظام که در کنار صیقلان رودبار استقرار داشت به مجرد شروع جنگ عده ابواب جمعیش را برداشته به لاهیجان گریخت . در حدود چهار ساعت جنگ بین پیاده نظام دولت و قواء انقلاب ادامه داشت ; در این مدت دوبار قزاق ها از درب بزرگ قزاقخانه برای شکستن محاصره هوراکشان حمله کردند و هر دو بار با دادن تلفات عقب نشستند در این هنگام که معرکه قتال بحد کافی گرم بود صدای چند تیر توپ به گوش رسید و معلوم شد که انقلابیون با آوردن یک توپ و نصبش در مقابل شهربانی به داخل قزاقخانه شلیک می کنند و طولی نکشید که پرچم سفید برافراشته شد و مدافعین تسلیم گردیدند . مهاجمین به قزاقخانه ریخته نفرات را یک به یک خلع سلاح و نعش کشته شدگان را که به هفتاد تن می رسید خارج و به خاک سپردند . فرماندهان قزاق همگی دستگیر و بازداشت شدند , کمیته انقلاب تصمیم به محاکمه و مجازاتشان گرفت لیکن با مخالفت میرزا کوچک خان منصرف شد و نفرات را مرخص نمودند و آنها نیز با گرفتن جیره روزانه چندی در رشت مانده و سپس تدریجا به وطنشان برگشتند .