استراتژی نظامی انگلیس

ظهور انقلاب روسیه وضع سوق الجهیشی متفقین را به هم ریخت و حلقه اتصالشان را از هم گسیخت , انگلیسیها مصمم شدند نگذارند این شکاف عمیق , عمیقتر شود و بر دشواریهای موجود بیفزاید و لذا ژنرال دنسترویل را مامور پر کردن این شکاف کردند ; نامبرده با 12 افسر و 41 ماشین سواری و یک زره پوش , راه قزوین به انزلی را طی کرد و مهیای سفر بادکوبه گردید , کمی پیش , کاپیتان نوئل را برای کسب اطلاعات به بادکوبه فرستاده و او گرفتار جنگلی ها شده بود ; انگلیسیها عجله داشتند پیش از هجوم عثمانی ها به قفقاز , آنجا را تصرف و مانع سرازیر شدن آلمانی ها به مرکز آسیا گردند که با بهم خوردن اوضاع روسیه , این راه به نفع متحدین هموار گردیده بود ; به طوری که دنسترویل می نویسد یکی از آرزوهای دیرین آلمان و عثمانی رسیدن به قلب آسیا از طرف راه آهن برلین - بغداد بود و چون بغداد در مارس 1917 به دست انگلیسیها گشوده شد لذا سیاستشان را عوض کرده خط برلین - بخارا را در نظر گرفتند . مرکز ستاد ژنرال دنسترویل همدان بود ولی بعد از باز شدن خط قزوین - انزلی به قزوین انتقال یافت . ژنرال انگلیسی متعاقب ورود به انزلی با مخالفت کمیته سرخ مواجه شد که از حرکتش به بادکوبه جلوگیری نمودند این کمیته بعد از انقلاب اکتبر در انزلی تشکیل یافته و اعضاء مؤثرش چلیاپین و لازارین و بوبوخ بودند که ضمن انجام کارهای حزبیشان , جنگلی های ساخلوی انزلی را در تعرض به انگلیسیها تشویق می نمودند همین تشویق بود که نیکیتین کنسول تزاری سابق الذکر را به اشتباه انداخت که به غلط و از روی عدم اطلاع نوشت که ((بین کمیته اتحاد اسلام و کمیته بالشویک انزلی همکاری آشکار وجود داشته است <ایرانی که من شناخته ام صفحه 191 >))

در هر حال رئیس کمیته سرخ به ژنرال انگلیسی خاطر نشان می سازد که به مناسبت صلح روسیه و آلمان و امضاء شدن معاهده (برست لیتووسک) دیگر روسیه متفق انگلستان نیست و از جریان جنگ خارج شده و بنابراین عزیمت شما به روسیه غیر منطقی است , ژنرال با این اظهارات قانع نمی شود زیرا مامور بود و مامور نمی توانست سیاست دولت آمر را تغییر دهد . سیاست انگلستان در این موقع جلوگیری از هجوم دشمنانشان به قفقاز و دست یافتن خودشان به منابع نفت بادکوبه بود . هنوز حکومت ((شائومیان)) قوام داشت و ارتش سرخ به سوی قفقاز سرازیر نشده بودند . نظر به اینکه عبور ژنرال انگلیسی از انزلی به عنف مقدور نبود و امکان سازش و بند و بست و تاثیر افسون انگلیسی در روحیه افرادی که تازه پرچم انقلاب را برافراشته بودند نمی رفت لذا اجبارا به قزوین برگشت و مهیا شد که به زور , این راه را بگشاید و خود را به بادکوبه برساند چون کمیته اتحاد اسلام با عبور نیروهای انگلیسی مخالفت کرده بود , طولی نکشید که جنگ منجیل آغاز شد و بیچراخف فرمانده آخرین دسته جات سربازان روس خط دفاعی جنگلی ها را شکافت و به بادکوبه رسید انگلیسیها که همچون سایه به دنبالش روان بودند نتیجتا به آرزویشان رسیده و از بوی دل آویز نفت سرمست شدند . حکومت شائومیان سقوط کرد و سران حکومت به حاجی طرخان تبعید گردیده و انگلیسیها حیف دانستند شکارهایی به چنین چاق و چله گی را مفت مفت از کفشان رها کنند و لذا به جای اعزامشان به تبعید گاه , آنها را به ((کراسناودسک)) برده و همه را تیر باران کردند .